خبرنگار کرمان: مقداد تکلوزاده عامل توسعه خوشه‌ی صنعتی بم در گفتگو با خبرنگار اخبار چاپ اظهار داشت: توسعه خوشه صنعتی بم از آبان ماه سال 87 کار خود را آغاز نموده است. بر این اساس از تاریخ آغاز به کار این پروژه تا فروردین‌ماه سال جاری، تحقیقات میدانی و تئوریک کارشناسی ادامه داده شده است. با توجه مطالعات و تحقیقات بدست آمده توانستیم بسیاری از مشکلات و ضعف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که در بخش بستهبندی و به طور کل در صنعت تولید و فرآوری خرما وجود دارد از قبیل کیفیت، تنوع، بستهبندی مناسب و... را بررسی کنیم.
وی افزود: قدر مسلم تاخیر در امر صنعتی شدن بستهبندی خرما، نبود تکنولوژی و سرمایه کافی نیست؛ بلکه علت اصلی را در ضعف سرمایه‌ی اجتماعی باید جستجو نمود. اعمال سلیقه تولیدکنندگان در بستهبندی محصول خرما و طراحی ظاهر آنها توسط افراد غیرمتخصص و اعمال سلیقه‌های فردی مهم‌ترین عامل ممانعت از صنعتی شدن بستهبندی محصول خرما در ایران است.
عامل توسعه خوشه‌ی بم تصریح کرد: خرما محصولی ویژه و حساس است. این محصول کشاورزی دارای بافتی آسیب‌پذیر بوده که کوچکترین ضربه و یا جابجایی غیراصولی باعث تغییر آنزیم و ترشیدگی آن میشود. متاسفانه به دلیل ضعف سرمایه‌گذاری‌های اصولی و صحیح، در بستهبندی خرما، از تکنولوژی خاصی استفاده نمی‌شود و بستهبندی این محصول ارزشمند و منحصربفرد ایران به صورت نیمه صنعتی، بر روی نوار نقاله و توسط نیروی انسانی صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد. این نوع بستهبندی با این سطح از کیفیت، مشکلات بسیاری را فراروی تولیدکنندگان قرار داده است. عدم تنوع و گوناگونی، کیفیت نامناسب بستهبندیها و تخلفات صورت گرفته از عواملی هستند که باعث بی‌اعتمادی خریداران نسبت به خرمای بستهبندی شده است.
مقداد تکلوزاده افزود: اگرچه ایران از لحاظ حجم تولیدات در رده سوم قرار دارد اما امری که بسیار مهم است ارزش صادرات است، در این راستا شفافیت و زیبایی بسته‌‌‌‌‌‌‌بندی‌‌‌‌‌های جدید خریدار و مخاطب را به خود جذب خواهد کرد حتی اگر هزینه محصول بسیار بالاتر از زمانی باشد که کالا عاری از بستهبندی با کیفیت است این موضوع جالبی است که بسیاری از کارشناسان به آن هیچ توجهی نخواهند کرد. مخاطب هزینه بستهبندی جذاب را به راحتی پرداخت خواهد کرد.
وی گفت: ایران سالانه حدود 240 هزار تن تولید خرما دارد که در حدود 10 تا 15 درصد آن را در بستههای 700 گرمی تا 3 کیلوگرم به کشورهای مختلفی چون چین، افغانستان، پاکستان، مالزی، استرالیا، دانمارک و... صادر می‌کند اما متاسفانه در تمام این کشورها بستهبندیها تغییر می‌‌یابد، حتی بستههای خرمای ایرانی در افغانستان نیز تغییر یافته و با بستههای جدیدتر و با کیفیتی ارائه خواهد شد.
تکلوزاده تصریح کرد: علاوه بر بستهبندی، تحریم‌ها و شرایط نامناسب بازار و برخی استانداردهای غلط بر پایین آمدن حجم صادرات دامن زده است. به طور مثال در بستهبندی خرما در ایران نباید کلاهک و چوب خرما داخل بستهبندی باشد در صورتی که همین دو ویژگی در نمایشگاه تونس باعث فروش حداکثری این محصول شد و خرمای ایرانی که فاقد کلاهک و چوب خرما بود، نتوانست بر رقبا غلبه یافته و یکی از بهترین موقعیت‌های خود را از دست داد.
وی در خصوص دلایل موفقیت کشورهای دیگر در امر بستهبندی خاطرنشان کرد: در نظر گرفتن تمامی سلایق و تنوع در بستهبندی؛ داشتن روابط سیاسی و اقتصادی تجار،همکاریهای گروهی و تخصصی در تمام مراحل،کاهش واسطه‌های فروش و جهت‌دهی به آنان و....تمامی مسائلی است که در تمام کشورها به آن توجه میشود و گام‌هایشان در جهت کمک به صنعتگر است.
وی گفت: به دلیل مرتفع شدن بسیاری از مشکلات بستهبندی و بخصوص محصولات غیرنفتی مانند خرما، بستهبندی این محصول با استفاده از صنایع واسطه‌ای ـ نظیر بهره‌مندی از مواد کانی ـ مورد توجه قرار گرفته است. در سال جاری خرمای ایران با بستههای شیشه‌ای که بر روی آن بارکدی با سه شاخص تولیدکننده، شهر تولیدکننده و باغ تولید محصول نصب شده است، روانه بازارهای هدف گردیده است. بدین شکل ذهنیت سفارش‌دهندگان و مشتریان نسبت به بستهبندی خرما در ایران تغییر کرده و روند مثبتی آغاز گردیده است.
عامل توسعه خوشه صنعتی بم در پایان به خبرنگار اخبار چاپ اظهار داشت: مشکلات در هر صنعتی وجود دارد و این امری بدیهی است. لیکن متأسفانه برخی از مسئولان دولتی و تصمیم‌گیران نظام به جای حل مسائل و رفع نقصان‌های موجود، از حداقل عمر مسئولیتی خود استفاده و بهره فراوان برده و سعی می‌کنند مشکلات را دور بزنند. بدیهی است با چنین رویکردی بخش‌های مختلف صنعت تحت‌الشعاع قرار گرفته و نه تنها مشکلی از میان نرفته است، بلکه بر بار آنها افزوده شده و مسائل و معضلات جدیدتری را خلق می‌کند. ناگفته نماند در این میان وزارت جهاد کشاورزی تلاش و حمایت بی‌وقفه‌ای دارد. اما به نظر می‌رسد علیرغم اختیارات، امکانات و ابزار موجود در وزارت بازرگانی و با عنایت به نقش و کارکرد صنایع کشاورزی در تولید ناخالص ملی و توسعه صادرات غیرنفتی، این وزارتخانه همکاریهای مقتضی را با کشاورزان و صنعت‌گران بخش کشاورزی و محصولات غیرنفتی ندارد.
بهناز حسینی