علیاکبر اشعری، مشاور فرهنگی رئیس جمهوری و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی معتقد است: چاپ و توزیع یک کتاب در خارج از کشور توسط ناشران بینالمللی از حضور هزاران سفیر و رایزن فرهنگی هزاران برابر بهتر و اثربخشتر است.
وی در ادامه با اشاره به رهنمودهای مقام معظم رهبری به رایزنان فرهنگی مبنی بر: «اگر ما در هر کشور یک فرهیخته علاقهمند به نظام داشته باشیم، اثرش از چند سفیر و رایزن بیشتر خواهد بود»، گفت: فرمایشات مقام معظم رهبری عیناً در مورد کتاب هم صادق است. توصیه من این است که با توجه به این که ما در شبکه جهانی توزیع حضور نداریم، ناشر ایرانی به جای آن که در ایران به چاپ کتاب بپردازد و در خارج از کشور توزیع کند، بهتر است در توافق با ناشر خارجی حق انتشار خارج از ایران را به ناشر بینالمللی واگذار کند تا زمانی که ناشر بینالمللی فعالی پیدا شود و خودش این کار را انجام دهد.
رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی در بخش دیگری از این گفتگو به موضوع صادرات کتابهای ایرانی پرداخت و اظهار کرد: معتقدم این نوع مسائل که مربوط به خارج از کشور است با دستورالعمل و بخشنامه انجام نمیشود و باید مرحله به مرحله و گام به گام تجربه شده و در دایره جهانی توسعه پیدا کند. به بیان دیگر، ناشران ایرانی باید از کشورهای فرسی زبان و حوزه جغرافیای ایران شروع کنند و به کشورهای اسلامی توسعه دهند تا به مرور دایره حضورشان وسیعتر شود.
مشاور فرهنگی رئیس جمهوری در پایان تصریح کرد: صادرات کتابهای ایرانی به خارج از کشور سبب رونق نشر داخلی میشود. در خارج از کشور، کنجکاویهای بسیاری در مورد کشور ایران وجود دارد که بسیاری از این کنجکاویها در حوزه ادبی و علمی است.
غربیها از آنچه که در کشور ما میگذرد بیاطلاع هستند زیرا ما نتوانستهایم به خوبی به شناسایی توانمندیهای خود بپردازیم و در جهان ظهور پیدا کنیم. ما باید به واسطه آثار مطلوبمان در کشورهای غربی حضور پیدا کنیم.
اخبار چاپ در همین راستا و به دنبال اظهارات مشاور فرهنگی رئیس جمهوری، گفتگویی را با محمدرضا وصفی مسئول امور بینالملل نمایشگاه کتاب انجام داد. وصفی در زمینه توسعه صادرات کتابهای ایرانی به خارج از کشور گفت: توسعه صادرات کتابهای ایرانی به خارج از کشور الزامات و ضرورتهای متعددی را طلب میکند. بالا بردن کیفیت چاپ آثار، ارتباط با شبکههای جهانی توزیع کتاب، ارتقاء سطح استانداردهای نشر در کشور، ارتباط و تعامل با ناشران مطرح بینالمللی، نیازسنجی و مخاطبشناسی در حوزههای جغرافیایی گوناگون و... از جمله ضرورتهایی است که ناشران ایرانی به منظور ارائه آثار خود در مجامع بینالمللی باید رعایت کنند.
وی در خصوص ظرفیتهای بالقوه و بالفعل نشر کشور به منظور صادرات کتاب، تصریح کرد: بدیهی است بنمایههای فرهنگی، ادبی، علمی و تاریخی ایران ظرفیتهای بالقوه ارزشمندی را در اختیار ناشران و منادیان فرهنگی کشور قرار داده است. لیکن اجرایی کردن این ظرفیتها نیازمند بسترسازی و افزایش اطلاعات مدیران فرهنگی و مرتبط با موضوع در زمینههای گوناگون است. مدیران و دستاندرکاران حوزه نشر چه بخش خصوصی و چه در بخش دولتی باید اطلاعات و اندوختههای آماری و تحلیلی خود را در خصوص بازارهای هدف و مناطق مختلف افزایش دهند در این صورت امکان بالا بردن صاردات کتاب در کشور وجود دارد.
بخش پایانی نقطهنظرات وصفی، پیرامون قابلیتهای صنعت چاپ کشور در زمینه توسعه صادرات کتاب بود. وی در این خصوص گفت: کتاب به عنوان یک محصول فرهنگی از معبر صنعت چاپ عبور میکند. این صنعت وارداتی در داخل کشور با چالشها و تهدیدهای متعددی روبرو است. چرا که صنعت چاپ به شکل مدرن و امروزی آن، متعلق به ایران نمیباشد و در حوزه تکنولوژی چاپ به کشورهای غربی وابستهایم. لذا باید بتوانیم قابلیتهای چاپی کشور را در حوزه محصولات فرهنگی مانند کتاب و نشر بالا ببریم تا توان رقابت با کشورهای توسعه یافته و حتی منطقه را داشته باشیم.