صنعت چاپ کشور، این روزها، همچون همه حوزهها در عرصه فعالیتهای اقتصادی درگیر و دار مشکلات عدیده و فراوانی است و از اینرو، همچون برخی دورههای گذشته، شرایط دشوار و نهچندان مناسبی را سپری میکند.
این صنعت کلیدی و راهبردی که با سابقهای بیش از 200 سال از همه صنایع موجود در کشور قدمت و دیرینهگی بیشتری دارد، بیش از دیگر صنایع با چالشها و موانع عمده روبرو شده و از اینرو فعالیت در این عرصه با همه انگیزهها، تلاشها و عزمهای جزم، دشوارتر از پیش ادامه دارد.
در کنار مشکلاتی چون تامین ماشینآلات و تجهیزات و قطعات که بهدلیل نوسانات یکسال گذشته دستخوش افزایش قیمتهای سرسامآوری شده و نوسازی و تجهیز کارگاهها و واحدها را با مشکلات بزرگی روبرو کرده است، در حوزه محتوای فعالیتی هم مشکلاتی به مشکلات پیشین افزوده شده است که کار را برای آنان که سالها خون دل خورده و با تلاش و زحمت، چرخهای این صنعت را به گردش درآوردهاند، سختتر و سختتر کرده است.
وابستگی عام این صنعت به واردات ماشینآلات از کشورهای خارجی به ویژه برخی از کشورهای اروپایی که تولیدکننده اصلی این ماشینآلات و تجهیزات بوده و بهاصطلاح اورجینال هستند، باعث شده است تا با نوسانات شدید ارزی کنونی که طلیعه آن از پاییز گذشته نمایان شد، واحدهای تولیدی در حوزه چاپ را با اما واگرهای زیادی روبرو کرد.
چه بسیاری از فعالان این حوزه با توجه به شرایط پیشین نسبت به تامین نیازهای سختافزاری خود اقدام کرده بودند و با آغاز نوسانات دچار مشکلاتی در زمینه تامین مابهالتفاوت قیمتی محصولات سفارش داده شدند و چه آنها که برای تامین نیازهای خود در زمستان سال گذشته یا آغاز سال جدید برنامهریزیهای لازم را صورت داده بودند و با نوسانات شدید کنونی، فضا را برای این اقدام مناسب ندیدند و عطای نوسازی را به لقایش بخشیدند.
در حوزه نرمافزاری و تامین ملزومات مصرفی برای تولید هم این نوسانات، وضعیتی ناخوشاحوال پیش چشم فعالان گشود و افزایش حیرتآور قیمت محصولاتی چون کاغذ، مقوا، مرکب، الکل و دیگر ملزومات مصرفی باعث شد تا چرخ فعالیتها در حوزه تولید بهمعنای واقعی لنگ بخورد و گردش کار در این حوزه بهسمت کندی قابلتوجهی سیر کند.
در این میان قیمت کاغذ بهدلیل داشتن عنوان مهمترین ملزوم مصرفی که بیشترین نوسان را داشت از یکسو و عرضه نشدن این محصول حتی با قیمتهای نجومی از سوی دیگر باعث شد تا بسیاری از فعالان این عرصه کرهکرهها را آرام آرام پایین بیاورند، عذر بخشی از نیروی کار را بخواهند و برخی دیگر قفلها را آماده کنند تا بر درها بزنند و فعالیت را متوقف کنند.
تعطیلی دهها و صدها واحد چاپی در دوره اخیر و نبود کار برای واحدها بهدلیل کاهش قابلتوجه بودجه دستگاهها و دیگر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان بخش خصوصی متاسفانه باعث شد تا بسیاری از فعالان قدیمی این حوزه عزمشان را جزم کنند تا فعالیت در این عرصه را تعطیل کرده و با فروش ماشینآلات و واحدهای تولیدی، به کار دیگری دست بزنند و فعالیت اقتصادی خود را در عرصه دیگری رقم بزنند.
اخبار تعطیلی و فروش ماشینآلات و اماکن چاپی که این روزها در رسانهها منتشر میشود، خود نشانه آشکار از وضعیتی است که بر این صنعت دیرپا چنبره زده و میرود تا حیات این صنعت را با خطرات جدی مواجه کند.
اگرچه مشکلات این صنعت، هیچگاه بهدرستی درک، شناسایی و رفع نشد، اما در دوره اخیر برخی اقدامات از سوی دستگاههای حاکمیتی صورت گرفت که در صورت حل مشکلات سختافزاری و نرمافزاری کنونی، میتوان امیدوار بود که صنعت چاپ وضعیت بهتر و بهبود قابلملاحظهای پیدا کند.
تقسیم وظایف میان دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت، معدن و تجارت که سالها بود بهعنوان خواسته بهحق فعالان این صنعت مطرح میشد، در دوره اخی به بار نشست و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار تولیت در حوزه سختافزاری این صنعت را به وزارتخانه متولی امریعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کرد و خود متولی امور محتوایی در حوزه چاپ شد، امری که اقدامی مناسب برای قرار گرفتن ریل مناسب سیاستگذاریها و اقدامات اجرایی و نظارتی تلقی میشود و میتوان گرههای زیادی از کار فروبسته این صنعت بگشاید.غاآ