به گزارش اخبار چاپ، هر انقلابی در آشنایی مردم و آگاه شدن آنها نسبت به شرایط اجتماعی و فرهنگی ریشه دارد. بسیاری معتقدند، باید اساس انقلاب مشروطه را در آشنایی عباس میرزا، نایب‌السلطنه فتحعلیشاه قاجار با پیشرفت‌های اروپاییان جست‌وجو کرد که برآمده از رودررویی و جنگ روس‌ها با ایرانیان است.

شاید به جرات بتوان گفت، ورود دستگاه چاپ در دوران عباس میرزا به ایران از بزرگترین و موثرترین عوامل گسترش آگاهی در ایران باشد. در واقع تا پیش از این، چاپ تنها به صورت محدود در بخشی از ایران و در دست افراد معدودی بود. آشنایی عباس میرزا با روزنامه و علاقه‌مندی‌های پس از آن در دوران امیرکبیر و انتشار نشریه‌هایی تا پیش از این، بسیاری را ترغیب به این کار کرد و روشنفکران بسیاری به منظور آشنایی مردم با مسائل روز دنیا دست به انتشار روزنامه زدند. روزنامه، ابزاری بود که با آن علاوه بر اطلاع‌رسانی، نقدها، طنزها و تحلیل‌هایی مربوط به آن دوره را به طور گسترده در اختیار اندک باسوادان جامعه و از طریق آنها در اختیار لایه‌های بالای اجتماع، بازاریان و به تبع آن دیگر اقشار می‌گذاشت. این افراد از بنیان‌گذاران اولیه انقلاب مشروطه هستند که بسیاری از آنها نیز در آن واقعه حضور داشتند.

لزوم ایجاد چاپخانه و تاسیس دارالفنون باعث شد تا پس از خانواده‌های ثروتمند که اجازه تحصیل به فرزندان خود می‌دادند، کارگران چاپخانه‌ها و حروف‌چینان از نخستین گروه‌های باسواد ایران آن دوره محسوب شوند. آشنایی این افراد با متونی که باید چاپ می‌شد، آنها را با بسیاری از مسائل آشنا کرد. از سوی دیگر شکل‌گیری اتحادیه‌های کارگری که به دنبال احقاق حق خود بودند نیز برای نخستین‌بار میان کارگران چاپخانه‌ها شکل گرفت.

اهمیت پیگیری مطالبات کارگران و همسویی آنها با یکدیگر در میان قشر فرهیخته آن دوران، باعث شد تا در سال 1284، یک‌سال پیش از امضای فرمان مشروطیت، در چاپخانه کوچکی در تهران، نخستین اتحادیه کارگری ایران تاسیس شود. این اقدامات در جامعه آن دوران باعث شد تا برخی از پژوهشگران، چاپ و به‌گونه‌ای روزنامه (رکن چهارم دموکراسی) را رکن چهارم انقلاب مشروطیت عنوان کنند. از همین رو به نظر می‌رسد، چاپخانه‌داران و کارگران آنها از پیشگامان این انقلاب در صف فرهیختگان جامعه ایرانی به‌شمار می‌آیند.

از همین روی پژوهشگران، برآیند انقلاب مشروطه را همچنان در فعالیت‌های امروز جامعه ایرانی دنبال می‌کنند. با این حال مهمترین  دستاورد ایرانیان از این انقلاب آشنایی با وضعیت و پیگیری مطالبات خود در آینده بود، به طوری که می‌توان انقلاب 57 را دنباله انقلاب مشروطه دانست.

این دستگاه که اصطلاحا قلتک نامیده می‌شد به منظور چاپ شب‌نامه و اعلامیه از سوی مشروطه‌خواهان تبریز مورد استفاده قرار می گرفت.