رئیس موسسه لغتنامه دهخدا گفت: علامه دهخدا با بیپولی و سختی لغتنامهاش را چاپ کرد. او از دولت وقت درخواست کمک کرده بود و به آنها نوشته بود از محل فروش فضولات اسبهای سلطنتی پولی به ما بدهید تا این لغتنامه را چاپ کنیم.
به گزارش مهر، دومین شب از برنامه شبهای ایرانشهر با عنوان «شبی با علامه دهخدا»، دیشب پنجشنبه 13 تیر با حضور غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، علی افخمی رئیس موسسه لغتنامه دهخدا، عبدالله انوار، فاطمه راکعی، سید احمد وکیلیان و دیگر چهرههای ادبی در تالار جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
علی افخمی رئیس موسسه لغتنامه دهخدا در این برنامه گفت: خیلیها به لغتنامه دهخدا و این کار سترگ و عظیم که در حق فرهنگ ایران شده، ایراد میگیرند اما از کم و کاستیها و مشکلاتی که وجود دارد، خبر ندارند. دهخدا کار این فرهنگ را در خانه شخصی خودش، بعد از چند سال به تنهایی شروع کرد و فیشبرداری از آثار و کتابهای ادبی را انجام داد. داستان این مسائل در مقدمه جلد یک لغتنامه دهخدا به طور مفصل نقل شده است. دهخدا بعد از این که چند میلیون فیش تهیه میکند، به این فکر میافتد که به گونهای اینها را چاپ کند ولی پول نداشته است.
وی افزود: الان هم بعد از گذشت 70 سال، در موسسه لغتنامه دهخدا با همین وضع روبرو هستیم. دهخدا در دوران حیاتش مکاتباتی داشته است که امروز از آنها نگهداری میشود. بخشی از مکاتباتش با مجلس بوده است که در آنها از مجلس درخواست کرده شما بیایید کمک کنید تا این لغتنامه که یک اثر ملی است، چاپ شود. نهایتا در مجلس تصمیم میگیرند این لغتنامه را به دانشگاه تهران بسپارند. جالب است که این موضوع در مجلس، موافق و مخالف داشته است. دهخدا از دولت وقت هم درخواست کمک کرده بود و در زمان پهلوی دوم نوشته بود از محل فروش پهن و فضولات اسبهای اسطبل سلطنتی، پولی به ما بدهید تا لغتنامه را چاپ کنید. اینها همه واقعیتاند و در تاریخ ثبت شدهاند.
این محقق در ادامه گفت: یک بار در موسسه لغتنامه به مرحوم دکتر شهیدی گفتم چرا باید این کارها را با فقر و سختی انجام بدهیم؟ که ایشان حدیث پیامبر را گفت و به شوخی گفت: «الفقر فخری». شهیدی گفت: «من هم که میخواستم وارد این کار شوم به مرحوم دهخدا گفتم به شرطی میآیم که به من پول ندهی.» الان هم وضع، همین است. به ما میگویند چرا این ایرادات را دارید و لاکپشتی حرکت میکنید؟ من هم میگویم کمی بودجه بدهید تا سرعت کار بیشتر شود چون با این وضع، بهتر از این نمیشود. در همین برنامه آقای حداد عادل گفتند که با وجود این همه سال کار و صرف یک میلیارد تومان تازه فرهنگستان، حرف آ فرهنگ جامع زبان فارسی را چاپ کرده است.
افخمی در پایان گفت: یک بار به مسئولان دانشگاه تهران نامه نوشتیم و درخواست 200 میلیون تومان پول کردیم تا کارها را کمی جلو ببریم. در جواب گفتند بخشی از ساختمان موسسه را اجاره بدهید تا هزینههایتان فراهم شود. اگر به ما صدقهای دادند، مقداری از آن را به شما میدهیم.
وی خطاب به حداد عادل گفت: آقای دکتر شما میگویید فیلم دهخدا را درست کنند، در حالی که ما پول نداریم حتی سناریوی آن را بنویسیم.
عبدالله انوار، فاطمه راکعی و سید احمد وکیلیان هم دیگر سخنرانانی بودند که به ترتیب به بیان سخنانی با موضوع «علیاکبر خان دهخدا و لغتنامهاش از منظر فلسفی»، «سبکشناسی شعر دهخدا» و «لغتنامه دهخدا از بهارستان تا بهبودستان» پرداختند.