علی اسماعیلی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس ضمن تشریح برنامه‌های حضور جمهوری اسلامی ایران در شصت و پنجمین نمایشگاه فرانکفورت اظهار داشت: فعالیت‌های ما در این راستا از روز ثبت نام آغاز شده است.

وی ابراز داشت: بر اساس وعده داده شده، شورایی را راه اندازی کردیم و مدام جلسات آن برگزار می‌شود؛ در این شورا در دو بعد محتوایی و اجرایی تشکیل جلسه داده و سیاستگذاری کردیم و تاکنون دو جلسه رسمی برگزار شده است، ضمن اینکه هر هفته جلسات شورا برپا می‌شود و در اولین جلسه دو نفر از اعضای این شورا مامور شدند که طرح‌هایی در حوزه اجرا و نحوه اجرا ارائه دهند تا تعداد همراهان و مسئولیت هر یک عنوان شود؛ موضوع دوم پیرامون محتوای نشست‌ها است؛ در جلسه دوم هر دو طرح آمد و پیرامون هر یک بحث‌هایی هم شد؛ امیدواریم با این کار کارشناسی خوبی که در حال انجام است امسال وضعیت مناسب‌تری در نمایشگاه فرانکفورت داشته باشیم، چون امسال حدود 240 متر فضا داریم که 200 متر در سالن بزرگسال و 40 متر در بخش کودک و نوجوان است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه برای استفاده بهینه از این فضا بحث‌های خوبی صورت گرفته عنوان کرد: پیشنهادهای خوبی پیرامون این که چگونه از فضا حداکثر استفاده را ببریم مطرح شده است، البته درباره نشست‌ها به لحاظ محتوایی هم بحث کردیم چراکه بحث طراحی مهم است، قرار بر این شد حداقل 20 میز مذاکره داشته باشیم.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: بخشی از این نشست‌ها در فضاهای سه متری برپا می‌شود تا موضوعاتی چون ترجمه و کپی رایت را پیگیری کنیم، البته این 20 نشست به نشر خصوصی اختصاص دارد، اما باز برای شرکت ناشران خصوصی هم شرایطی پیش بینی شد تا در بخش بین الملل حرف برای گفتن داشته باشند، البته این ناشران در کنار تسلط به زبان باید سابقه ترجمه و تالیف، کتاب قابل ارائه، پروانه نشر داشته و یا در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور داشته باشند که هر یک از این موارد جزو امتیازات شمرده می‌شود.

اسماعیلی با بیان اینکه برای این مهم از تشکل‌ها هم استفاده خواهد شد، گفت: بحث‌های اجرایی به عهده موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران است، چون متولی برگزاری نمایشگاه‌ها موسسه است، این نهاد غیر دولتی و غیر انتفاعی است؛ گرچه ممکن است در قالب کمک از بودجه عمومی استفاده کند ولی بطور کلی خصوصی هستند، قرار شد یک جلسه با حضور مسئولان تشکل‌ها داشته باشیم تا نقطه نظرات آنها احصا شود.

وی به برنامه‌ریزی و تدارک نشست ها اشاره و مواردی از موضوعات مدنظر را مطرح و ابراز داشت: قرار شد یک سری از نشست‌ها توسط وزارت ارشاد طراحی شود تا حداقل 10 نشست را در چندین موضوع برگزار کنیم، این نشست‌ها با موضوعاتی چون: کارنامه نشر جمهوری اسلامی ایران، تعامل نشر ایران با دیگر کشورها، دین و معنویت در جهان معاصر، توسعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی برای حفظ توسعه و گسترش زبان فارسی، اسلام شناسی و... تدارک دیده شده است.

به گفته وی،‌ قرار شد در این نشست‌ها اندیشمندان و کارشناسان حضور یابند، افرادی که این توانایی را دارند در هر یک از این موضوعات به صورت تخصصی صحبت کنند دعوت می‌شوند؛ در جلسه شورا مصوب شد گزینه‌های هر نشست به همراه نام افراد در جلسه آتی مطرح شود که اگر قرار است فردی از ایران عازم شود، در تیم اعزامی قرار گیرد و اگر هم قرار است از ظرفیت فرانکفورت استفاده شود دقیق مکتوب شود چون ظرفیت‌های خوبی در آنجا وجود دارد.

اسماعیلی با بیان اینکه قرار شد در راستای حضور رایزنی با مجموعه نمایشگاه‌ها صورت گیرد، ابراز داشت: قرار شد با مجموعه نمایشگاه‌ رایزنی صورت گیرد تا ببینیم تا چه حد می‌توان از فضاهای موجود در اختیار ما قرار گیرد؛ بخشی هم اختصاص به حضور ما در نشست‌ها دارد، البته حضور نویسندگان و ناشران منوط به برنامه‌ای مدون است.

این مقام مسئول به موضوع مهم کاتالوگ اشاره و تاکید کرد: در بحث اجرایی موضوع کاتالوگ مهم شمرده می‌شود که باید در مدت اعلام شده در این راستا اقدام صورت گیرد که این مهم انجام شده است.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این مهم که 20 میز برای ناشران خصوصی طراحی شده البته برخی ناشران دولتی هم مستقلا شرکت خواهند کرد، گفت: فضای حضور تمام ناشران همجوار با غرفه ایران خواهد بود تا تجمیع بر خلاف سال گذشته را شاهد باشیم.

اسماعیلی به بحث دیدارها و بازدیدها در این نمایشگاه اشاره و آن را از هم اکنون مورد بررسی دانست و ادامه داد: چون سال گذشته بداهه بحث بازدید از کارخانجات تولیدی ماشین آلات هایدلبرگ آلمان را تدارک دیدیم، اما اگر از هم اکنون بتوانیم چند برنامه مدون و طراحی شده داشته باشیم، حداکثر استفاده را از زمان حضور خواهیم برد، تا علاوه بر بازدید، دوستان از سایر نشست‌های نمایشگاه هم بهره برند.

وی با بیان اینکه باید بحث بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در فرانکفورت بسته شود، اضافه کرد: قرار شد ضوابط نشر و سایر موارد برای جلسه آتی تهیه و ترجمه شود تا بتوانیم در آلمان این مسیر را هم پیگیر باشیم.

این مقام مسئول ضمن بیان موضوع مهم و قابل اعتنایی چون برگزاری نشست با مسئولان نمایشگاه‌های بین‌المللی جهان در فرانکفورت عنوان کرد: آنچه در حال پیگیری جدی آن هستم برگزاری نشست با مسئولان نمایشگاه‌های بین المللی است، قرار شد اگر این متولیان در فرانکفورت حاضر شوند با برنامه‌ریزی نشستی را در آنجا با آنها داشته باشیم در غیر این صورت در تدارکیم تا در ماه آبان نشستی را با متولیان نمایشگاه‌های برتر دنیا در تهران برگزار کنیم، تا از تجربیات استفاده شود، از سوی دیگر نمایشگاه بین‌المللی ایران شمرده می‌شود و باید در فرانکفورت غرفه داشته باشد.

معاون فرهنگی ارشاد به تشریح نحوه حضور اشاره و ابراز داشت: یک غرفه به عنوان عرفه جمهوری اسلامی همانند سال گذشته خواهیم داشت و قرار شد کلیه آثار برگزیده‌ جوایز ادبی را در غرفه داشته باشیم، در کنار این آثار تصاویری از نویسندگان شهیر کشور به صورت نمایشگاهی برگزار خواهیم کرد؛ قرار شده از چند نویسنده مشهور برای اعزام دعوت کنیم تا تعاملات مختلفی در قالب نشست‌ها را شاهد باشیم.

وی با اشاره به مدت اندک برای گرفتن ویزا ادامه داد: تمام برنامه‌ها در حال انجام است حتی قرار شده هزینه برپایی 20 میز ناشر خصوصی را تقبل کنیم و اجاره غرفه‌ها را ما بپردازیم، اما سایر هزینه‌ها به عهده خودشان خواهد بود، البته به آنها کمک می‌کنیم تا همه اینها را به صورت تجمیعی داشته باشیم.

این مقام مسئول در معاونت فرهنگی ارشاد با بیان اینکه پیشنهادهایی مبنی بر توافق با یک آژانس و تدارک یک تور ارائه شده اما در این راستا هم به جمع بندی نرسیده‌ایم، خاطر نشان کرد: این موضوع هم در حال بررسی است.

وی درباره ارسال مشخصات برای نهایی شدن کاتالوگ طی مدت اعلام شده، آن را در حال انجام دانست.

این مقام مسئول درباره اینکه چرا برای کاتالوگ عجله‌ای نمی کنید آن را مهم دانست و گفت: سایت خانه کتاب بسیار جامع است و در پی معرفی آن در نمایشگاه هستیم.

اسماعیلی در پاسخ به اینکه در میان اکیپ اعزامی جایگاهی هم برای خبرنگاران در نظر گرفته شده عنوان کرد: از اول در فکر خبرنگاران بودیم.

وی درباره این سوال که اکیپ چند نفره اعزام خواهید کرد، توضیح داد: وقتی اجرای برنامه‌ای بر عهده موسسه قرار می‌گیرد، آنها ساختار را پیشنهاد می‌دهند، چون باید برای افراد ماموریت تعریف کرد.

وی در پاسخ به این سوال که شنیده شده گروهی از صدا و سیما به همراه افراد اعزامی از ارشاد عازم نمایشگاه فرانکفورت خواهند شد تا برنامه‌ها را پوشش دهند آیا صدا و سیما در آلمان دفتر خبری ندارد، ادامه داد: نه؛ هنوز پیرامون این موارد و اجرائیات صحبت نکرده‌ایم.

این مقام بلند پایه در معاونت فرهنگی ارشاد از ساخت و آماده سازی غرفه ایران در آلمان خبر داد و اضافه کرد: سال گذشته دکور و غرفه از ایران ساخته و ارسال شد، اما امسال قرار شده در آلمان همه موارد آماده شود. قرار شد ناشران به شکلی اعزام شوند که هم در حوزه کودک و هم نوجوان و همه تشکل‌ها باشند.

معاون فرهنگی ارشاد در پاسخ به اینکه آیا ناشران برای حضور در این نمایشگاه استقبال کرده‌اند؟ توضیح داد: وقتی چارچوب فعالیت‌ها قطعی شد، به تشکل‌ها اطلاع می‌دهیم، چرا که بحث اصلی برخی از ناشران موضوع هزینه و اجاره است، اما وقتی ما آن را تقبل کنیم خود به خود بخش اعظمی از هزینه‌هایشان کاسته می‌شود.

اسماعیلی در پاسخ به این سوال فارس که دو سال گذشته در همین روزها از آقای دری سوال کردم آیا به آلمان جهت شرکت در نمایشگاه می‌روید صراحتا عنوان کردند نه من نمی‌روم! شما چطور آیا در این نمایشگاه حاضر می‌شوید؟ گفت: ما هم نمی‌دانیم. (با خنده) باید ببینیم دولت چه تصمیمی می‌گیرد. ما کار را تا لحظه آخر پیگیری می‌کنیم، اما چند آسیب سال گذشته بود که در حال برطرف کردن آنها هستیم.

این مقام مسئول در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه از شرایط اطلاع رسانی سال گذشته راضی بودید؟ عنوان کرد: بنده زمانی رسیدم که تمام کارها انجام شده بود و ما تنها در این نمایشگاه حضور پیدا کردیم، حالا اگر نگوییم فعال فعال بودیم، اما اطلاع رسانی انجام شد، چون ما در آلمان از سوی صدا و سیما نمایندگی داریم، وقتی نمایندگی داشته باشیم ضرورتی برای اعزام خبرنگار نیست؛ حتی از طریق تلفن گزارش‌هایی برای رسانه‌ها داشتیم و گزارشات ارسال و اخبار به ایران منعکس می‌شد، اما اینکه در ایران به چه شکل منتشر می‌شده این باید بررسی شود.

اسماعیلی در مواجهه با این مطلب که رسانه‌ها به سختی اخبار نمایشگاه را سال گذشته تهیه می‌کردند، ادامه داد: از سوی موسسه نمایشگاه‌ها و روابط عمومی اخبار منعکس شد، اما برای امسال این مطلب بیشتر مدنظر ما هم هست. البته توجیهاتی وجود دارد. امروزه انتخاب اهالی خبر بسیار سخت است و به همراه بردن هر یک گلایه دیگری را در بر دارد.

علی اسماعیلی در ادامه این گفت‌وگو به محورهای حضور ایران در شصت و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت اشاره و متذکر شد، قرار شد ضمن برنامه ریزی اجرایی، ضرورت هم اندیشی در خصوص نمایشگاه‌های بین المللی خارج از کشور تهیه و در ادامه آئین نامه و شرح وظایف شورای سیاستگذاری تدوین شود. باید ابعاد اجرایی بررسی و به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده در راستای دیپلماسی فرهنگی سیاستگذاری موثر در دستور کار قرار گیرد.

این مقام مسئول به چشم‌اندازها اشاره و گفت: معرفی نشر ایران، شناسایی بازار نشر ایران، چگونگی ورود بخش خصوصی، تمهیدات لازم جهت معرفی شایسته بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب ( چون می‌توانیم تفاهم نامه داشته باشیم، تهیه سند راهبری شرکت در نمایشگاه بین المللی، برنامه زمان بندی جهت حضور در نمایشگاه، حضور و دعوت از تعدادی از نویسندگان و برخی از ناشران برای حضور در فرانکفورت، انتخاب ناشران برای حضور از سوی اتحادیه‌ها و تشکل‌های نشر و... از موارد مطرح شده و اهداف حضور ایران در نمایشگاه فرانکفورت است.

این مقام مسئول ادامه داد: ناشران منتخب با در نظر گرفتن ضوابط (برگزیده شدن در جوایز ادبی، ناشر برگزیده در یکی از جشنواره‌ها، ناشر برتر نمایشگاه کتاب، دارای اثر منتشر شده به زبان‌های رایج دنیا، سوابق ناشر در حوزه معاونت و بخش‌های داخلی و خارجی و...) می‌توانند در نمایشگاه حاضر شوند. مقرر شد دستورالعمل انتخاب ناشران برای حضور در نمایشگاه فرانکفورت با توجه به مولفه‌های نامبرده شده تدوین و در جلسه آتی ارائه شود.

به گفته وی، کارهایی که قرار شد در فضای اختصاص یافته انجام بدهیم عبارتند از: معرفی حداقل 200 اثر برگزیده سال 91 در جشنواره‌های مختلف در حوزه ایران شناسی، تمدن، جغرافیا، انقلاب اسلامی، هنر ایرانی، جاذبه‌های توریستی و گردشگری و خلیج فارس ...؛ یکی از موضوعات مورد بحث خلیج فارس بود، چرا که شناسایی و معرفی خلیج فارس در نمایشگاه فرانکفورت در دستور کار است.