بسته‌بندی دیزاین شده برای یک محصول می‌تواند عملکرد‌های بسیاری را پوشش دهد- قشری محافظ که از محصول در حین جابه‌جایی و ذخیره‌سازی آن محافظت می‌کند، همچنین نقش تعیین کننده‌ی آن به عنوان یک منبع اطلاعاتی برای مصرف‌کنندگان در دنیای ساخت و تولید امروزی و عملکرد بارز آن در معرفی و برجسته کردن یک محصول در خیل عظیم محصولات بازار، گوشه‌ای از نقش مهم و اساسی بسته‌بندی است. بر این اساس، طراحان بسته بندی باید مهارت‌های بسیاری را در کار خود اعمال کنند؛ در کنار مواردی نظیر تایپوگرافی و لی‌اوت، شناخت مواد و مصالح (شیشه، پلاستیک، کاغذ و سایر مواد خام افزوده)، فرم، رنگ و تکنولوژی تولید نیز در حوزه‌ی شناخت و تخصص آنها می‌باشد.
                                                                    
عملکرد و نقش مواد مورد استفاده در بسته‌بندی محصول تا حد زیادی مشخص و بارز است؛ بسته‌بندی باید از محصول در مقابل عواملی نظیر نور، گرما، رطوبت و آلودگی و همچنین ایجاد مقاومت در مقابل آسیب‌هایی نظیر له شدگی، پارگی و غیره در حین جابه‌جایی و ذخیره‌سازی، محافظت کند. اکثر بسته‌بندی‌ها تمام محصول را تحت پوشش قرار می‌دهند، با این حال در مواردی استثنا نیز وجود دارد. پارچه، به عنوان مثال، از جمله مواردی است که دارای بسته‌بندی‌هایی قابل مشاهده و تا حدی باز است، تا بدین‌ترتیب مشتریان قادر به دیدن بافت آن بشوند.
علاوه بر نقش محافظت از کالا، بسته‌بندی اطلاعات ضروری را نیز در اختیار مصرف‌کنندگان احتمالی، قرار می‌‌دهد. اولین کارکرد بسته‌بندی معرفی و نمایاندن محصول است، این کار می‌تواند بواسطه‌ی استفاده از مواد شفاف پلاستیکی، عکاسی، تصویر سازی و یا متن انجام گیرد. از آنجایی که امروزه، مشتریان در قالب موارد محصولات مورد نیاز خود را از طریق تولید‌کنندگان صنعتی خریداری می‌کنند (در مواجهه با صنعت‌گران، کارگران و یا فروشگاه‌های ویژه، به همان‌شکلی که تا قبل از صنعتی شدن وجود داشت)، بسته‌بندی عموماً ساختاری را برای استفاده تعبیه می‌کند.
                                                                   
طراحی بسته‌بندی شاخص مهمی در اعتبار بخشی به محصول است. یک محصول واحد چنانچه در قالب یک بسته‌بندی مقوایی و با یک برچسب کج و نادرست به نمایش گذاشته شود، به نظر کم‌ارزش‌تر می‌رسد، درحالیکه‌ همان محصول در یک بسته‌بندی با خطوطی از جنس مخمل و ظاهری نفیس، عکس این حس را منتقل می‌کند. یک محصول همچنین می‌تواند ارزش و اعتبار بیشتری را بواسطه‌ی نوع خاص باز شدن بسته‌بندی القاء کند. بسته به نوع محصول، قیمت و ارزش بسته‌بندی در برخی موارد می‌تواند بیشتر از خود محصول باشد. چنین اتفاقی در مواردی رخ می‌هدکه شماتیک محصول ار کاربرد آن مهم‌تر و مورد توجه بیشتری است، نظیر کالا‌های کادوئی که معمولا دارای بسته بندی‌های فاخر و جذابی هستند. از سوئی دیگر، محصولاتی نیز وجود دارند که بالعکس خواهان نمایش ظاهری ارزان‌قیمت هستند. به عنوان مثال، فروشگاه‌‌های برند‌های عمومی، معمولا از بسته‌بندی‌هایی استفاده می‌کنند که به عمد خالی از المان‌های گرافیکی و رنگ است، تا بدین ترتیب مشتریان را نسبت به قیمت پائین محصولات خود مطمئن کنند. تنها بر پایه‌ی ظاهر، بسته بندی‌ای که استادانه طراحی شده است و در کنار سایر بسته‌بندی‌های ساده قرار می‌گیرد، تنها در خریدار حس چانه زدن برای قیمت را ایجاد می‌کند. بسته‌بندی همچنین فرم تاثیرگذاری از برندینگ و تبلیغات است؛ علاوه بر ارتقاء نوع شناخت عموم از آن محصول؛ بسته‌بندی هدفمند و با برنامه می تواند تکنیک دیگری را در راستای "فروش اجناس" آشکار و معرفی کند. 
                                                                   
طراحی بسته‌بندی همچنین می‌تواند بر روی تجربیات خرده‌فروشی تاثیر قابل توجهی بگذارد (طراحی خرده فروشی- Retail Design). بسته‌بندی، امروزه متداولاً در جهت ارتقاء تسهیل فروش با تعبیه ی بارکد‌های بزرگ در دو طرف بسته‌بندی، طراحی می‌شود. بسامد رادیوئی شناسایی[۱] برچسب محصولات حتی این روند را راحت‌تر از قبل نیز کرده است: هر برچسب با توجه به کد مختص خودش در مجموعه شناسایی شده و با عبور از منطقه‌ی الکترو مغناطیسی، اطلاعات به طور خودکار وارد لیست صورت اموال می‌شود و ماشین صندوق‌داری بلافاصله قادر به تشخیص حجم کارت‌های خرید می‌گردد. تکنولوژی‌هایی نظیر RFID امکان شناسایی خودکار اجناس را حتی در فاصله‌ی چند متری و بدون خط دید، بوجود آورده است.
باز کردن بسته‌بندی باید به اندازه‌ای سخت باشد که دزدان اجناس در فروشگاه‌ها را از دزدیدن منصرف کند و همچنین باید به اندازه‌ای آسان باشد که قابلیت دسترسی به خود محصول را بدون آسیب زدن به آن داشته باشد. این نکته بیشتر در مورد برچسب‌هایی حائز اهمیت است که پس از باز شدن، اثر ناخوشایند و کثیفی را از خود بر جای می‌گذارند و در نتیجه زیبایی بصری محصول پس از باز شدن آن از بین می‌رود.
همان‌طور که در سایر حوزه‌های دیزاین، ساختار محکم از جمله موارد مهم و اساسی محسوب می‌شود، در طراحی بسته بندی نیز نقش بسیار حساسی را ایفا می‌کند. برای تسهیل جداسازی زباله برای بازیافت، بیشتر طراحان بسته‌بندیع تلاش می‌کنند تا کمتر از ترکیب مواد (نظیر مقوا و فویل پلاستیکی) در طرحشان استفاده کنند. به عنوان مثال در آلمان، مجوز کار در صورتیکه طراحان بسته‌بندی و یا تولید‌کنندگان از قوانین بسته‌بندی در راستای استفاده از مواد اکولوژیکی تبعیت نکنند، در خطر ابطال قرار می‌گیرد. تحقیقات در حال حاضر به سمت رشد و پیشرفت مواد تجدید‌شدنی (Renewable) و زیست تخریب پذیر(Biodegradable) نظیر، پلی لاکتیک اسید که از ذرت ساخته شده است، حرکت می‌کند و طراحان بسته‌بندی روز به روز مورد این درخواست قرار می‌گیرند که میان بقا و قابلیت تجزیه ی بیولوژیکی مواد ایجاد تعادل کنند. (طراحی محیط زیست- Environmental Design)
ترجمه: صبا سعادت‌نیاکی