دور دوم میزگرد بررسی چالشها و فرصتهای صنعت چاپ ایران، با 20 دقیقه تأخیر نسبت به زمان مقرر آغاز شد. در برگه اعلام برنامهها آمده بود که کارشناسان در این بخش از میزگرد به نتیجهگیری خواهند پرداخت. لیکن با شروع دور دوم تنها علی نیکوسخن به ارائه سخنانی پرداخت و پس از آن پاورپوینتی که توسط دفتر امور چاپ تهیه شده بود به نمایش درآمد و یک ساعت پایانی میزگرد به پرسش و پاسخ حاضرین و کارشناسان اختصاص یافت.
از آنجا که مسئله و موضوع خاصی در دور دوم مطرح نشد، دیدگاهها و پرسشهای حاضرین مطرح خواهد شد:
در ابتدای بخش پرسش و پاسخ این میزگرد آقای فتحالله فروغی به بیان دیدگاههای خود در زمینه میزگرد مذکور پرداخت. فتحالله فروغی عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و رئیس کمیسیون آموزش این اتحادیه است. سخنان فروغی یک بخش بسیار مهم و چالشبرانگیز داشت.
وی نشر را یک صنعت عنوان نموده و اظهار داشت: صنعت نشر، صنعتی عظیم بوده و گسترهی بسیار وسیعی دارد. جایگاه صنعت چاپ نیز میتواند به عنوان بخش و زیرمجموعهای از صنعت نشر تعریف شود. به عبارت دیگر، اگر صنعت عظیم و بزرگ نشر نباشد، چاپ محصولی برای تولید نخواهد داشت و در نتیجه این صنعت نشر است که باید به عنوان یک اصل و رکن اساسی مورد توجه قرار گیرد. صنعت چاپ در سایه صنعت نشر رشد خواهد کرد.
پس از اظهار نظر عجیب و جالب فروغی نوبت به خبرنگار اخبار چاپ رسید تا پرسشهای خود را با حاضرین مطرح نماید:
وی از مسئولین دفتر امور چاپ و اتحادیه چاپخانهداران تهران، پرسید: در حال حاضر، برنامه پنجم توسعه در صحن علنی مجلس مشغول بررسی است. در تمامی 49 صفحه این برنامه هیچ نام و نشانی از صنعت چاپ و نشر ذکر نشده است. و به هیچوجه صنعت چاپ مورد توجه قرار نگرفته است. آیا دفتر امور چاپ و اتحادیه چاپخانهداران در این راستا تلاشی انجام دادهاند؟ آیا با نمایندگان ارتباطی برقرار نمودهاید؟ و اگر این نهادها قادر به رفع مشکلات و معضلات روزمره و قابل پیگیری صنعت چاپ در این حد و اندازه نیستند، چطور میتوان انتظار داشت تا این تشکلها برنامههای استراتژیک و بلندمدت را ترسیم نمایند؟
یوسف افراش تنها پاسخدهنده این پرسش بود. وی در این زمینه تصریح کرد: در طول سالهای گذشته تلاشهای بسیاری را برای برقراری ارتباط با نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیونهای صنعتی، اقتصادی و فرهنگی انجام دادهایم. به خصوص در دوره مدیریت قبلی دفتر، ارتباطات و تعاملات مثبت و سازندهای نیز برای تحقق این هدف ایجاد شد. به طوری که حتی نمایشگاهی از آثار و محصولات چاپی در مجلس شورای اسلامی دایر شد. هدف اصلی ما از برگزاری این نمایشگاه در مجلس شورای اسلامی آشناسازی نمایندگان مجلس با صنعت چاپ، محصولات و فرآوردههای آن است. طی این گفتگوها و ارتباطات، امیدواریهایی نیز برای ما ایجاد شده بود. به طوری که بسیار امیدوار بودیم در برنامه پنجم توسعه، نام و نشانی از صنعت چاپ وجود داشته باشد. نمایندگان مرتبط با دفتر نیز قول داده بودند نهایت همکاری و همراهی را با ما داشته باشند. تصور ما در دفتر امور چاپ نیز این بود که اینبار در برنامههای بلندمدت توجه ویژه و خاصی نسبت به صنعت چاپ کشور ایجاد خواهد شد.
لیکن متأسفانه علیرغم همه این تلاشها و قول مساعدتهایی که از سوی دوستان و همکاران ما در مجلس شورای اسلامی داده شده بود، مشاهده کردیم که صنعت چاپ در برنامه هیچ جایگاهی ندارد.
البته ما هنوز ناامید نیستیم و امیدواریم در مدت زمان باقی مانده، بتوانیم راهکارهایی را ارائه نماییم و تعاملی را با نمایندگان ایجاد نماییم و انشاءالله شرایط صنعت چاپ را در برنامه پنجم توسعه کشور تغییر دهیم.
پرسش دیگر خبرنگار اخبار چاپ در این میزگرد به نحوه انتخاب کارشناسان و موضوع محوری میزگرد بازمیگشت. اینکه چرا این کارشناسان برای بررسی چالشها و فرصتهای صنعت چاپ انتخاب شدهاند؟
صفر بیکزاده در پاسخ به این پرسش، اظهار داشت: نخست اینکه بسیاری از دوستان، میهمانان و مدعوین این میزگرد نتوانستند در این نشست حضور پیدا کنند. برنامه ما این بود که از تمامی فعالان صنعت چاپ و نشر دعوت نماییم تا به اظهار نظر و بیان دیدگاههای خود بپردازند. اما متأسفانه امکان این امر مهیا نشد.
در مورد اینکه چرا موضوع چاپ را با موضوع نشر به صورت همزمان انتخاب کردیم هم باید عرض کنم که اینجا پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات است. لذا اگر به صنعت چاپ نیز میپردازیم از همین موضع است. به بیان دیگر، ابعاد و وجوه فرهنگی و انتشاراتی صنعت چاپ برای این پژوهشکده اهمیت دارد. لذا به صنعت چاپ از این منظر خواهیم پرداخت.
نکته پایانی اینکه در جلسات و نشستهای بعدی از کارشناسان و صاحبنظران دیگری نیز در ابعاد و جهات مختلف صنعت چاپ بهرهمند خواهیم شد. ما بسیار امیدواریم تا این جلسات و نشستها نتایج و ثمرات پرباری به دنبال داشته باشد.